Dziś frekwencja nam dopisała, oprócz członków Białego Grosza, pomagali nam uczniowie z gimnazjum w Mostach wraz z nauczycielami Małgorzatą Wojciechowską i Marcinem Wojciechowskim . Była herbata, ciasto i wywiady  - odwiedziła nas TVP 3. Dziś o 18.30 i 21.30 w TVP 3 można będzie zobaczyć krótką relację . 
Odnaleźliśmy kolejne całe nagrobki, lecz dużo pracy przed nami. Dziękujemy Gminie Goleniów za załatwienie koparki i kontenera na gruz. 
Do zobaczenia za tydzień, mamy nadzieję ze pogoda również nam dopisze.

Tekst: Wojciech Janda

Zdjęcia: Beata Polińska

29.10.2016 roku na miejscu stawiła się silna ekipa „Białego Grosza”. Pogoda dopisała, pozostało więc zakasać rękawy i do roboty!
Celem, jaki postawiło sobie stowarzyszenie, jest uporządkowanie terenu, zebranie pozostałych nagrobków w jedno miejsce i stworzenie lapidarium na miejscu pierwotnego cmentarza.
Szacunek do miejsca należy się ludziom pochowanym tu- bez względu na ich wyznanie czy pochodzenie. Po ludzku. Nikt z nas nie chciałby przecież, aby po nagrobkach jego dziadków jeździły rowery czy kupkały pieski. Inna sprawa, że jest to park, a wychodzące z ziemi nagrobki wywoływały co najmniej niesmak i gęsią skórkę. I czas z tym zrobić w końcu porządek.

Pomnik księcia Barnima w Goleniowe – ręka w górę, kto wie, gdzie się znajduje?
Goleniowskie Stowarzyszenie Eksploracji Historycznej „Biały Grosz” postawiło sobie za cel przywrócenie świetności tego miejsca. Nie od razu uda się nam odzyskać pierwotny wygląd tego pomnika i parku, ale kto wie, może drobnymi krokami się uda?

W kwietniu rozpoczęliśmy prace mające na celu ocalenie pozostałości po byłych cmentarzach ewangelickich w Kopicach, Gąsierzynie i Stepnicy. Działania prowadzimy we współpracy z gminą Stepnica i Burmistrzem Panem Andrzejem Wyganowskim . Na pierwszy ogień poszły cmentarze w Kopicach i Gąsierzynie. W Kopicach ocalały tylko 4 nagrobki ,ale świetnie zachowane , wszystkie odkopaliśmy i zabezpieczyliśmy . Za to w Gąsierzynie znaleźliśmy w ziemi tylko dwa w tym jeden pęknięty - one również zostały zabezpieczone.

Z inicjatywy Goleniowskiego Stowarzyszenia Eksploracji Historycznej "Biały Grosz" w dniu 7.05.2016 ,wspólnie z mieszkańcami wsi Podańsko porządkowaliśmy XIX wieczny cmentarz ewangelicki. Cmentarz przez lata był zarośnięty i dewastowany . Wyglądał koszmarnie i były niewielkie nadzieje na uratowanie większej ilości nagrobków. Na zdjęciach poniżej jego wygląd przed Naszymi wspólnymi działaniami.

Kościół kryjący szczątki Bismarcków

                                                                                     W kamiennym lesie katedry

                                                                                     pod czaszką sklepieniem i niebem

                                                                                     godzina wstrzymanych zegarów

                                                                                     popiół spalonych traw

                                                                                     (fragment wiersza Z. Herberta pdt.: „Kościół”

            Fragmentem wiersza znakomitego polskiego poety Zbigniewa Herberta pragnę wprowadzić Państwa w poetykę inspirującego mnie tematu którym są zachodniopomorskie obiekty sakralne. Wśród nich  znajdziemy niewielkie kościoły, znajdujące się nawet w najmniejszych wioskach naszego regionu - skromni świadkowie losów niewielkich  lokalnych społeczności. Pozornie odsunięte od głównego nurtu historycznych przemian lecz czasami o dziwo ich nieodłączni towarzysze. Jednym z nich jest neogotycki kościół w Kulicach.

Historia Goleniowa wiąże się również z historią Łużyczan! Ciekawostką jest to, że za czasów niemieckich Goleniowa, kiedy nosił niemiecką nazwę Gollnow, w goleniowskim więzieniu, przebywał lub raczej odsiadywał wyrok za zdradę stanu łużycki patriota. Był to Arnošt Bart-Brězynčanski, współzałożyciel Domowiny (organizacji Łużyczan), który po I Wojnie Światowej brał udział w Konferencji Pokojowej w Wersalu pod Paryżem przy delegacji czeskiej.

 CZĘŚĆ I

KOLEJ ŻELAZNA ZIEMI GOLENIOWSKIEJ

Są takie miasta, o których nie można
Choćby się nawet i chciało coś orzec:
Uliczki, rynek, plebania pobożna –
I tylko jedno jest zdarzenie: dworzec.

(...)

I każdy wraca powoli do domu,
Żując tęsknotę tępą, nieodgadłą.
W mieście nie mówi się o tym nikomu,
Choć wszystko kryje się w słówku: przepadło.

A za pociągiem, gdy rozwiane puchy
Dymów zawisną nad polną pustoszą,
Jak tajemnicze, żegnające duchy,
Rampy się same do góry podnoszą.

                                                                            Kazimierz Wierzyński " Dworzec "

Fot. 1. Most kolejowy w Maszewie. Najwyższy most na Pomorzu do lat 20-tych XX w. 

Jednym z celów statutowych Naszego Stowarzyszenia jest dbałość o stare poniemieckie cmentarze. Tym razem obraliśmy na cel strasznie zarośnięty i zaśmiecony , były cmentarz ewangelicki w miejscowości Tarnówko umiejscowiony w samym centrum wioski.

                  Przed i po ..... fot.Roch

Są miejsca, których istnienie mocno zapada w społecznej świadomości i odbija się piętnem na ludziach, którzy się o nie otarli. Jednym z nich jest Zakład karny w Nowogardzie. Powstał na bazie średniowiecznego zamku, był zakładem wychowawczym dla młodzieży aż w końcu stał się ponurym wiezieniem o złej sławie, w którym jeszcze do niedawna wykonywano wyroki śmierci.