Żarnowo ( do 1945 Alt Sarnow )
Wieś jest położona przy drodze Stepnica -Wolin na terenie podmokłym i porośniętym łąkami.
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1280 roku. Została założona w średniowieczu.
W 1394 roku książę Bogusław VIII potwierdził akt sprzedaży połowy Żarnowa oraz 2/3 wsi Łąka przez Ludeke von Massow zakonnikom z Wolina . W 1469 roku część wsi przejęła rodzina von Zastrow.Po reformacji większa część wsi przeszła na własność państwa (domeny), zaś reszta pozostawała w rękach szlachty (von Zastrow i von Fleming).Wg. XIX-wiecznych przekazów kartograficznych wieś rozwinęła się w kierunku południowym (przy drodze do Stepnicy), przybierając formę wielodrożnicy. Główny układ przestrzenny zachowywał pierwotne założenie owalnicowe, z centralnie posadowionym kościołem i już zatartą drogą obiegającą wsie. Zabudowa w tej części wsi zwarta, rozlokowana po obu stronach drogi, typologicznie zróżnicowana, odzwierciedlająca historycznie ukształtowane podziały własnościowe.
W XIX wieku zbudowano tutaj nowy kościół, wieś rozrastała się, stając się z czasem wielodrożnicą.Od zachoduŻarnowo graniczyło z kolonią Laszczka(niem.Laasche), która została włączona do wsi po roku 1945.
We wsi znajdowały się zagrody rolnicze i nierolnicze. Po wschodniej stronie drogi ulokowany był wiatrak W południowej części wsi znajduje się duży,regularny,czworoboczny cmentarz z krzyżowym układem alei lipowo - klonowych oraz elementami historycznej nekropolii ( z fragmentami nagrobków ewangelickich ). Teren cmentarza został poszerzony o współczesną nekropolię, założoną w 1958 r. Obecnie nadal użytkowany.
fot.Lidia Kołtun
W trakcie II wojny światowej wieś nie ucierpiała. Ostatecznie miejscowość została zajęta w 1945 przez armię czerwoną i została przekazana administracji polskiej.
Obecnie wieś ma formę nieregularną . Zabudowa jest bardzo zróżnicowana. Najstarsze budynki pochodzą z połowy XIX wieku (murowane). Do zabytków należy kilka domów mieszkalnych z przełomu XIX i XX wieku oraz ryglowe zabudowania gospodarcze. Pośrodku wsi znajduje się murowany kościół parafialny z połowy XIX wieku.
fot.:Lidia Kołtun
Obok świątyni, otoczonej ceglanym murem, znajduje się wysadzony dębami plac, na którym znajduje się obelisk ku czci ofiar I wojny światowej – mieszkańców Żarnowa.W 2014 roku pomnik został przeniesiony na cmentarz komunalny.
fot.Wojciech Janda -rok 2017
fot.Lidia Kołtun
Uczmy następne pokolenia poszanowania historii,
kształtujmy ducha patriotyzmu,
szanujmy pomniki ku czci poległych,
nie zapominajmy.....
Dzieci w Żarnowie od najmłodszych lat mają już kontakt z historią, zapewniły im to 'władze' wsi stawiając wokół pomnika plac zabaw....może pomnik miał służyć za ściankę wspinaczkową.........
Źródło: wikipedia,własne
Autor:Lidia Kołtun