Buk ( do 1945 Böck )
Wieś leży około 3 km na wschód od Czarnogłów, 6,5 km na południe-południowy zachód od Golczewa, 6,5 km na wschód od stacji kolejowej Rokita.
Pierwsza wzmianka pochodzi z 1225 roku wraz z informacją o rycerzu Mikołaju Flemingu. Od połowy XIII w. wieś jest siedzibą rodową von Plotzów, którzy wybudowali tutaj pierwszy zamek. Pod koniec XIV w. Buk nabywa ród von Fleming i staje się ona jedną z ważniejszych posiadłości rodu.
W XV w miejscu dzisiejszego pałacu powstał budynek gorzelni – Brandhaus, który w początku XVI wieku został zaadoptowany na mieszkania dla świerzańskiej linii rodu von Fleming (począwszy od Henryka von Fleming).
Flemingowie wznoszą na początku XIV w. nowy zamek Schlossgesessen (siedziba), z murem obronnym i wieżą bramną, nieco na południowy wschód od dotychczasowej warowni Plotzów i na wiele lat uczynili Buk swoją główną posiadłością. W Buku zamieszkali w wybudowanym przez siebie zamku obronnym położonym w północno-zachodniej części wsi. „W 1571 r. wnuk Henryka, Ryszard, zakupił na dalszą budowę dworu 1000 cegieł u Edwarda von Flemminga z Maciejewa, zaś Kasper – syn zmarłego w 1592 r. Ryszarda – zakupił w 1611 r. 3000 dachówek. Ukończona wówczas budowla miała sklepione piwnice i co najmniej jedną nadziemną kondygnację o zachowanych do dziś sklepionych wnętrzach. W XVI w. trzy rodziny Flemingów przeprowadzają się do nowych budynków, a opuszczony zamek popadł w XVII w. w ruinę.
fot.Wojciech Janda
Całość założenia otoczona była fosą, na jego terenie widoczne były jeszcze pozostałości pierwszego zamku należącego do rodu von Plötzów. Pod koniec XVI wieku w pobliżu wybudowano kościół i założono cmentarz, a w 1696 roku na terenie założenia powstał okazały dom ryglowy w którym mieszkała rodzina zarządcy.
W XVIII w. od frontu, założono park francuski, leśny, obecnie o powierzchni 100 ha. Drzewostan dębowo-bukowy z grabowymi alejami oraz okazami lip i świerków. W 1770 roku Flemingowie dokonali podziału majątku, Buk przypadł Juliuszowi Fryderykowi. W 2. połowie XVIII w. zmieniono formę dachu budynku oraz nieznacznie przekształcono wnętrze. Wówczas to budynek jak i park zostają przebudowany, zasypano fosę, dobudowano kuchnię.
fot.Wojciech Janda
Powyżej głównego wejściowego portalu zachowała się nisza wykonana w 1938 roku z herbami rodziny von Flemming z 1683 r. Na tablicy znajdujemy inskrypcję mówiącą, iż budynek wzniesiony został na polecenie Ernsta Friedricha von Flemminga – elektorskiego brandenburskiego radcy kamery Pomorza Tylnego.
fot.Wojciech Janda
We wsi znajdują się dwa średniowieczne grodziska stożkowe. Jedno na południowy wschód od dworu z ruinami zamku Flemingów z XIV w., a drugie grodzisko na zachodnim krańcu wsi. Na terenie wsi znajduje się cmentarz ze zniszczonym grobowcem Flemingów
Buk był w posiadaniu rodziny Flemingów do zakończenia II wojny światowej, w 1945 roku został upaństwowiony i powstało tu Państwowe Gospodarstwo Rolne.
Podobnie jak w wielu innych przypadkach założenie dworskie popadało w ruinę. Później w budynku miało swą siedzibę przedszkole, świetlica i sklep. W 1979 roku dwór został przekazany Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Szczecinie i niedługo później rozpoczął się proces restauracji budynku prowadzony przez Pracownię Konserwacji Zabytków w Szczecinie. Prace zakończono w 1985 roku.
W 1990 roku pałac oraz część parku zostały przekazane w wieczyste użytkowanie Książnicy Pomorskiej im. Stanisława Staszica w Szczecinie. W dalszym ciągu trwały prace związane z restauracją budynku, dodatkowo obok pałacu wybudowano obiekt hotelowy. W 1994 roku park wraz z dworem został wpisany do Rejestru Zabytków prowadzonego przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie
W latach 2005-2006 przeprowadzono remont elewacji pałacu wraz z wymianą stolarki okiennej i drzwiowej, w 2005 rozpoczęła się zakończona w 2007 roku modernizacja budynku hotelowego. Planowana jest także kompleksowa rewitalizacja parku
Od kilkunastu lat pałac w Buku Kamieńskim oprócz tego, że pełni funkcję biblioteki składowej Książnicy Pomorskiej jest miejscem wielu wydarzeń kulturalnych i spotkań edukacyjnych i artystycznych.
Mapa Buka przed 1945 rokiem
Źródło:www.pomorskiezamki.pl,www.wikipedia.pl,www.parki.org,własne
Autor: Wojciech Janda