Maszkowo ( do 1945 Maskow )

 Wieś jest położona ok. 6 km na północny wschód od Nowogardu

    

Najstarszym śladem pobytu ludności na tym terenie jest znaleziony na folwarku krzemienny grot oszczepu. Według legendy osada założona została przez rycerza Maszka zakochanego w Jarogniewie, córce bartnika. Wydarzenie to przypomina stary, objęty ochroną dąb szypułkowy o obwodzie 707 cm zasadzony ponad przez legendarnego rycerza w czasach Bolesława Krzywoustego. Opowieść ta zawiera elementy prawdy, bowiem nazwa tej słowiańskiej osady pochodzi od imienia Maszek lub Maszko. W 1321 r. wymieniono „Maskowe”, w 1618 r. „Mascow”, w 1756 r. „Maskow”.

Począwszy od 1321 r. wieś była własnością Ebersteinów. W 1430 r. hrabiowie Albert, Jan i Witzlaff von Ebersteinowie za 100 marek sprzedali połowę osady Henningowi von Lockstadt. Do hrabiów Nowogardu w 1580 r. należało jeszcze 21 łanów ziemi, 7 chłopów oraz karczma. Według dokumentu z 12 stycznia 1688 r. jedynymi lennikami osady byli już von Lockstadtowie z Paskówka i stan ten przetrwał do XIX w. Według opisu Braggemanna w 1784 r. należące do Jana Adolfa von Lockstadt Maszkowo składało się z folwarku, owczarni, kościoła i 17 „dymów”. Wśród mieszkańców wyróżniano 9 chłopów, jednego półchłopa, nauczyciela oraz chłopa kościelnego. W matrykule z 1804 r. występuje podporucznik Filip Fryderyk von Lockstadt, w 1835 r. Ferdynand von Lockstadt. Jeszcze w tym samym roku ostatni z Lockstadtów sprzedał majątek swemu dzierżawcy, ekonowi Karolowi Fryderykowi Butow, ten zaś przekazał go w 1843 r. swemu synowi, Janowi Fryderykowi. W końcu XIX w. obszar dworski obejmował 622 ha ziemi. Do majątku należał też liczący 142 ha ziemi folwark założony w 1841 r. - który nie posiadał nazwy własnej – oraz 11 budynków mieszkalnych. Gmina wiejska uprawiała 164 ha ziemi podzielonej między 12 właścicieli. Wśród 22 budynków było 9 zagród chłopskich oraz jedna półchłopska. Do miejscowej szkoły uczęszczało 29 dzieci. W 1892 r. właścicielem majątku liczącego 483 ha ziemi był Juliusz Butow. W 1939 r. na 500 ha gospodarował Paweł Butow.

 Nad strumykiem, otoczony kamiennym murkiem starego cmentarza, stał kościół zbudowany w XIX w. z głazów narzutowych. Wzniesiono go na miejscu średniowiecznej świątyni drewnianej lub szachulcowej, która należała do parafii w Żabowie. Do najstarszego wyposażenia kościoła należały figury gotyckiego ołtarza szafowego(Maryja z Dzieciątkiem, św. Katarzyna, św. Anna, św. Barbara i apostołowie) oraz scena „Ukrzyżowania”. Z XVII w. pochodziła drewniana chrzcielnica, z 1741 r. dwa cynowe świeczniki ołtarzowe o wysokości 30 cm. W obrządku katolickim świątynię poświęcono 1 czerwca 1970 r. pod wezwaniem św. Stanisława Kostki i podporządkowano parafii MB Różańcowej w Żabocie. Wieś została zdobyta  5 marca 1945 r..W czerwcu 1945 r. przybyli tutaj pierwsi trzej osadnicy polscy. 9 marca 1945 r. w rejonie Maszkowa nocowali żołnierze 1 i 3 pułku 1 Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki.  21 lipca 1945 r. utworzono gminę Maszkowo (wójt Franciszek Gapiński), a 10 grudnia 1946 r. powołano Gminną Radę Narodową. Osada liczyła obecnie 20 budynków mieszkalnych. Za majątkiem rozciąga się rozległy park, w którym rośnie kilka drzew uznanych za pomniki przyrody, m.in. dwa dęby o obwodzie 350 cm. Szachulcowy pałac Butowów został po wojnie rozebrany.

Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:

1841 – 188 mieszkańców

1939 – 180 mieszkańców

1949 – 42 mieszkańców

1959 – 69 mieszkańców

1994 – 165 mieszkańców

Mapa Maszkowa przed 1945 rokiem

 

Źródło: www.maszkowo1.pl.tl, wikipedia,własne

Autor: Wojciech Janda